Εισήγηση  της .Χ Καφαντάρη βουλευτού ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Β2 Δυτικής Αθήνας με θέμα :

Έκθεση για τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου,

 

Η μείωση των εκπομπών μεθανίου, συμπληρωματική των δράσεων μείωσης διοξειδίου του άνθρακα και των άλλων αερίων του θερμοκηπίου, θεωρείται από τις πλέον αποτελεσματικές στρατηγικές για τη βραχυπρόθεσμη μείωση υπερθέρμανσης του πλανήτη και τη διατήρηση του στόχου της συγκράτησης της αύξησης της θερμοκρασίας στον ενάμιση βαθμό κελσίου.

 

Στις 14 Οκτωβρίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, η οποία παρουσιάζει νομοθετικές και μη νομοθετικές δράσεις στον τομέα της ενέργειας, της γεωργίας και των αποβλήτων.

Στις 21 Οκτωβρίου του 2021, εγκρίθηκε ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου.

 

Επιπροσθέτως, κατά την 26η Διάσκεψη Συμβαλλομένων Μερών της Διεθνούς Σύμβασης Πλαισίου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, στη Γλασκόβη, οι εκπομπές μεθανίου απετέλεσαν ένα από τα κυρίαρχα ζητήματα που συζητήθηκαν και λήφθηκε σχετική απόφαση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν την παγκόσμια δέσμευση για το μεθάνιο, μια πρωτοβουλία για τη μείωση εκπομπών μεθανίου σε παγκόσμιο επίπεδο, στην οποία συμμετέχουν 105 χώρες μέχρι τώρα, μεταξύ των οποίων οι Ηνωμένες Πολιτείες, Ιαπωνία, Καναδάς και Βραζιλία.

 

Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωβουλευτής και αναπληρωματικό μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας, και Ασφάλειας Τροφίμων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κ. Σπυράκη, ενημέρωσε Βουλευτές, μέλη της Επιτροπής Περιβάλλοντος και τους Έλληνες Ευρωβουλευτές, για τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, ως εισηγήτρια της σχετικής Έκθεσης.

Επισημάνθηκε ότι το μεθάνιο βιοαέριο, πρόκειται για ένα αέριο που προκύπτει από την αναερόβια αποσύνθεση οργανικής ύλης, αναερόβια χώνεψη βιομάζας, προερχόμενο από τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την ενέργεια και τα απόβλητα και αποτελεί το δεύτερο σημαντικότερο αέριο του θερμοκηπίου μετά το διοξείδιο του άνθρακα.

 

Είναι ένας ισχυρός ατμοσφαιρικός ρύπος, που προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας, ενώ θεωρείται 28 φορές πιο δραστικό από το διοξείδιο του άνθρακα στην αύξηση της θερμοκρασίας, ασκώντας σημαντική επίδραση στο κλίμα, ενώ δεν είναι αμελητέες οι οικονομικές επιπτώσεις.

Σύμφωνα με το τελευταίο ρεπόρτ της Global Methade Assessment, το 2021, φαίνεται ότι στην παγκόσμια οικονομία επιστρέφονται περίπου 4.300 δολάρια για κάθε τόνο μεθανίου που μειώνεται και αποφεύγονται 1430 πρώιμοι θάνατοι για κάθε ένα εκατομμύριο τόνων που μειώνεται.

Για τους παραπάνω λόγους, έχουν αναληφθεί οι προαναφερθείσες πρωτοβουλίες για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, ενώ πολλές χώρες έχουν προσχωρήσει στην Πρωτοβουλία Παγκόσμια Δέσμευση για το Μεθάνιο, με στόχο τη μείωση έως το 2030 των παγκόσμιων εκπομπών μεθανίου κατά τουλάχιστον 30% σε σχέση με τα επίπεδα του 2020.

 

Η μείωση κατά 30% αναμένεται να μειώσει την υπερθέρμανση του πλανήτη περίπου 0,3 βαθμούς, βοηθώντας έτσι στη διατήρηση του στόχου για τον ενάμιση βαθμό υπερθέρμανσης μέχρι το τέλος του αιώνα.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που συμμετέχουν με το πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα, έχουν δεσμευτεί να παρέχουν τεχνική υποστήριξη και χρηματοδότηση σε έργα που επιδιώκουν τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, ενώ αναμένεται άμεσα πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, που περιλαμβάνει ρυθμιστικά μέτρα για το μεθάνιο.

 

Από την πλευρά τους, οι Βουλευτές και οι Ευρωβουλευτές, κατέθεσαν τις δικές του σκέψεις και προτάσεις των κομμάτων τους, επισημαίνοντας ότι οι συνθήκες που υπογράφονται σε διεθνείς συνδιασκέψεις, από την ΚΟΠ μέχρι και τη Συμφωνία του Μεθανίου, δεν είναι δεσμευτικές, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση στην παγκόσμια συνεισφορά για το μεθάνιο συμβάλλει μόνο κατά 5%.

Αναφέρθηκαν σε ελλείψεις που υπάρχουν στο πεδίο αυτό, όπως η έλλειψη ενός ισχυρού προγράμματος ανίχνευσης διαρροών και επισκευής σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναγνωρίζοντας ότι υπάρχουν κάποιες σποραδικές προσπάθειες.

Ορισμένοι τόνισαν ότι χρειαζόμαστε ένα υποχρεωτικά ισχυρό ανεξάρτητα και επιστημονικά ακριβές σύστημα ελέγχου και αναφοράς και εξακρίβωσης των εκπομπών του μεθανίου, για να παρέχονται αξιόπιστα δεδομένα, να αναγνωρίζονται προβλήματα και αποτελεσματικά μέτρα, καθώς και να αξιολογείται η πρόοδος που επιτυγχάνεται στη διαδρομή.

 

Εκφράστηκε η ανησυχία για την έλλειψη πολιτικής βούλησης από την πλευρά των μεγάλων ρυπαντών, καθώς οι τρεις μεγάλες χώρες ρυπαντές μεθανίου παγκοσμίως, η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία, δεν συμμετέχουν στην παγκόσμια δέσμευση, ενώ και η Αυστραλία είχε απορρίψει την πλατφόρμα για την παγκόσμια δέσμευση μεθανίου.

Επισημάνθηκε ότι δεν υπάρχει πάντα ικανοποιητική κοινοποίηση πληροφοριών και ανταλλαγή των τεχνολογιών μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ εκκρεμεί η θέσπιση ρυθμίσεων που θα δώσουν απόδοση και οικονομικά μέσα, ώστε να έχουμε πραγματικά εκμεταλλεύσιμο μεθάνιο.

 

Όσον αφορά στην Ελλάδα, αναφέρθηκε ότι υπάρχουν πολύ λίγες μονάδες παραγωγής βιοαερίου, ενώ δεν υπάρχει ενδιαφέρον από πλευράς των αγροτών να προχωρήσουν σε παραγωγή βιομεθανίου, εξαιτίας της έλλειψης ενημέρωσης και της προκατάληψης που υπάρχει. Χρειάζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να αναλάβει στρατηγικές πρωτοβουλίες, ώστε να πείσει τους αγρότες να προχωρήσουν σε παραγωγή βιομεθανίου, εκμεταλλευόμενοι οποιαδήποτε τεχνολογία υπάρχει και στηρίζοντάς τους για επάρκεια και ποιότητα των τροφίμων. Παράλληλα, στην Ελλάδα δεν εκμεταλλευόμαστε τα 17 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων που παράγουμε ετησίως, που είναι και υπολείμματα από κτηνοτροφικές μονάδες. Επιπλέον, επισημάνθηκε η καθυστέρηση στη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για τη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων, με αποτέλεσμα να καθυστερεί και η δυνατότητα έγχυσης βιοαερίου στους αγωγούς του φυσικού αερίου.

 

Σημείο συναίνεσης υπήρξε η ανάγκη να επιταχυνθεί η εναρμόνιση της χώρας με καλές πρακτικές της Ευρώπης, αλλά και η ανάγκη να πρωτοστατήσει η χώρα μας στο να γίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της κλιματικής δικαιοσύνης και της δίκαιης μετάβασης, ώστε να μη μείνει κανείς πίσω. Οι εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων κατέληξαν στο ότι είναι θετικό που έχει επιτευχθεί μία εθελοντική παγκόσμια συμφωνία για τη μείωση των εκπομπών του μεθανίου, ευκταίο να γίνει και δεσμευτική. Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, θα πρέπει να συμπληρωθεί από κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο, που θα περιλαμβάνει υποχρεωτικές δεσμεύσεις σε περιφερειακό εθνικό και επιχειρηματικό επίπεδο, ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να υποδεχτούν νέες πολιτικές, για να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης του μεθανίου για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και του περιβάλλοντος.

 

Προτάσεις για την επίτευξη του τρίπτυχου στόχου επί της προσιτότητας  των τιμών της βιωσιμότητας και της ενεργειακής ασφάλειας, κατατέθηκαν και καταγράφηκαν τόσο από την Επίτροπο και τον αρμόδιο Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας όσο και από βουλευτές και ευρωβουλευτές οι εξής προτάσεις. Η εξέταση της προσωρινής φορολόγησης των ουρανοκατέβατων κερδών, που δημιουργούν οι εξαιρετικά υψηλές τιμές του ηλεκτρικού. Το πλαφόν τιμών για το φυσικό αέριο.

 

Η αξιοποίηση μελλοντικών εσόδων από δημοπρασίες διοξειδίου του άνθρακα, ώστε να αμβλυνθούν άμεσα οι επιπτώσεις της έκρηξης των ενεργειακών τιμών. Η δημιουργία πλατφόρμας ενέργειας, η οποία προβλέπεται να συντονίσει την κοινή αγορά και την κοινή προμήθεια αερίου για τις ευρωπαϊκές χώρες. Η διάθεση πάνω από 4 δισεκατομμύρια ευρώ για την εξοικονόμηση ενέργειας εντός πενταετίας, σε προγράμματα όπως η αντικατάσταση ενεργοβόρων συσκευών κλιματιστικών και ψυγείων καταψυκτών για τα νοικοκυριά, που θα έχει ως στόχο πάνω από 200.000 νοικοκυριά να περιορίσουν την ετήσια κατανάλωση τους κατά μέσο όρο 30% και συνολικά να αποφευχθεί η εκπομπή περί τους 150.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Πρόγραμμα 100 εκατομμυρίων για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών, σε συνεργασία με τους δήμους που θα εξασφαλίσουν πράσινη ενέργεια σε ευάλωτα νοικοκυριά εκμηδενίζοντας το ενεργειακό κόστος. Η παροχή από την Ευρωπαϊκή Ένωση δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων στα κράτη μέλη, για να μειωθεί το κόστος ή μια εξάμηνη π.χ. χαλάρωση του μέτρου αυτού.

 

Εδώ είπα για το μεθάνιο. Επίσης και κάποιες άλλες προτάσεις που περιλαμβάνονται σε αυτό το κομμάτι. Προτάσεις για την μείωση εκπομπών μεθανίου. Να προχωρήσει πολύ γρήγορα η Ευρωπαϊκή Ένωση στο ρυθμιστικό πλαίσιο, ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να υποδεχτούν τις νέες πολιτικές που χρειάζονται, για να προχωρήσουμε στη μείωση του μεθανίου για την προστασία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος. Να εντάξουν ως επιμέρους στόχο στο εθνικό τους σχέδιο για ενέργεια και το κλίμα, τη μείωση εκπομπών μεθανίου. Να υιοθετήσουν καλές πρακτικές, κίνητρα για τους διαχειριστές, ισχυρό πρόγραμμα ανίχνευσης διαρροών, αύξηση χρηματοδοτούμενων επενδύσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για έργα που έχουν επίπτωση στη μείωση των εκπομπών του μεθανίου.

 

Να μη δοθούν νέες άδειες για διεξαγωγή ερευνών και εξόρυξη ορυκτών καυσίμων και να μην ανανεωθούν άδειες που λήγουν στα θάλασσα και χερσαία οικόπεδα της χώρας μας. Ισχυρότερη δέσμευση των αναπτυγμένων χωρών για χρηματοδότηση αναπτυσσόμενων, αλλά κυρίως για τη μεταφορά τεχνογνωσίας προς αυτά. Συμμετοχή και συμβολή της επιχειρηματικής κοινότητας στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών μεθανίου, με ενεργοποίηση ικανής επιστημονικής κοινότητας που διαθέτει η χώρα. Να βοηθηθούν οι μικρότεροι αγρότες, οι μικρότερες κοινωνίες από το κράτος και την επιχειρηματική κοινότητα, με χρηματοδότηση και τεχνογνωσία, ώστε να μπορέσουν να αποτελέσουν μοχλό λύσης του προβλήματος. Να δημιουργηθεί στην Ελλάδα ταμείο βιοαερίου, κατά το πρότυπο της Γαλλίας.

 

Να προωθηθεί ο σχεδιασμός για τη διαχείριση απορριμμάτων, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη στρατηγική μείωση εκπομπών μεθανίου. Ενδεικτικώς, τέλος της χρηματοδότησης καύσης απορριμμάτων. Προώθηση πολιτικών εφαρμογών και πρακτικών κυκλικής οικονομίας. Ξεχωριστής συλλογής βιοαποδομήσιμων υλικών. Αναερόβια χώνεψη για παραγωγή βιομεθανίου και εδαφοβελτιωτικών. Προώθηση της σταυλισμένης κτηνοτροφίας, που έχει σαν αποτέλεσμα μικρότερες εκπομπές μεθανίου. Να υπερκεραστούν γραφειοκρατικά ζητήματα, να πειστούν οι αγρότες για την αποδοτικότητα που θα έχουν από το βιομεθάνιο, όπως έγινε η προσπάθεια και για τα ενεργειακά φυτά. Να αναληφθούν πρωτοβουλίες για τη χρήση νέων τεχνολογιών, να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνικές και επιστημονικές προτάσεις, όπως είναι οι καύσεις σε ατμόσφαιρα οξυγόνου ή η καταλυτική καύση φυσικού αερίου, που αυξάνουν την ενεργειακή απόδοση και παράλληλα μειώνουν τις εκπομπές μεθανίου.

 

Απαγόρευση της υδραυλικής ρηγμάτωσης το fraicking. Nα γίνει και παραγωγή μεθανίου μέσα από οργανικά απόβλητα κτηνοτροφικών μονάδων. Nα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη σε νομοπαρασκευαστικό έργο, πλέον, η Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος. Να συζητηθεί στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος το ζήτημα της βιώσιμης διατροφής, σε όλες του τις διαστάσεις, συμπεριλαμβανομένης και της διαχείρισης αποβλήτων και τροφίμων. Επίσης, να συζητηθεί η διάσταση της δημόσιας υγείας και πόσο σημαντική είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος μεθανίου για τη δημόσια υγεία, λόγω της τοπικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ιδιαίτερα για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Διαρκής ενημέρωση του Ελληνικού Κοινοβουλίου για διεργασίες που γίνονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γιατί εκεί παράγονται εγκαίρως πολύ σημαντικές πολιτικές, τόσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα όσο και παγκόσμια. Να κλείσουν σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση όλα τα εγκαταλελειμμένα ορυχεία του άνθρακα και πολύ γρήγορα να υιοθετηθούν μέτρα που θα το περιλαμβάνουν.

Απαιτείται ένα υποχρεωτικό σύστημα legacy detection and repair system για τις εκπομπές μεθανίου από τα ορυχεία. Να αναπτυχθούν συστήματα σε επιχειρηματικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο και εναέρια παρακολούθηση για τη στόχευση της σκόπιμης απελευθέρωσης εκπομπών της καύσης του φυσικού αερίου, της ανίχνευσης διαρροών. Διότι, τα δεδομένα από τους δορυφόρους επιτρέπουν την ανεξάρτητη επαλήθευση του αποτυπώματος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ήδη, διαθέτει το Κοπέρνικος και την αντίστοιχη υπηρεσία παρακολούθησης ατμόσφαιρας atmosphere monitoring service. Απαιτείται περαιτέρω χρηματοδότηση στις χώρες που προχωρούν γρήγορα στην απανθρακοποίηση όπως η Ελλάδα, με ενιαία κριτήρια και ταυτόχρονη ομογενοποίηση των τεχνολογικών μέσων, τα οποία χρησιμοποιούνται στις περιοχές αυτές για παρατήρηση. Αυτά αφορούν το μεθάνιο

Χαρά Καφαντάρη

Βουλευτής ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Β2 Δυτικού Τομέα Αθήνας 

Αντιπρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος

Αν. Τομεάρχης Πολιτικής Προστασίας Κ.Ο. ΣΥ.ΡΙΖ.Α.